Dünya azarkeş oyunlarına ayırılan vaxt, gözətçiliksizliyə çevrilə bilər, hətta oyun bağımlılığına səbəb ola bilər. İstəsəniz idman bahisləri, kart oyunları, slot maşınları və s. oynayasınız, oynadığınız oyun növündən asılı olmağınız fərqi olmadan, oyun bağımlılığınız başqaları ilə olan əlaqələrinizi pozar, işinizə mənfi təsir edə və nəhayət sizi maliyyə cəhətdən iflasa apara bilər. Oyun bağımlılığı ilə bağlı bir sıra miflər var. Bəziləri oyun bağımlılığı yaradılması üçün hər gün dayanmadan oynamağın vacib olduğunu düşünür. Əslində isə bu doğru deyil. Oynadığınız oyun sizi üçün problem yaradırsa, hər gün oynasaq da, oynamasaq da, oyun bağımlılığına tutula bilərsiniz. Oyun bağımlıları adətən öz günahlarına görə başqalarını günahlandırırlar. O zaman oyunçu borcunu ödəyib onu bağımlılıqdan azad etmək fikrində isə, səhv edirsiniz. Bu, işləri daha da pisləşdirə bilər.
Azarkeş Bağimliliğinin Növləri̇
Azarkeş bağımlılığının bir neçə növü var. İşarələrlə açıqlayım:
Məcburi azarkeşlik – patoloji azarkeşlik, oyun xəstəliyi kimi adlandırılan məcburi azarkeşlik, impuls nəzarəti itirmələyə baxmayaraq baş qaldırır. Əgər sizin məcburi azarkeşlik problemiz varsa, nəticə pis olsa da, hətta ən sevdiyinizlərinizə ziyan verəndə belə, oyunu tərk etmək imkanınız olmayar. Hissəniz yaxşı və ya pis olsa da, pulunuz olsa da, olsa da, oyun oynamaga davam edəcəksiniz və heç kimin ədalətinə qaraşmayacaqsınız. Hətta əmsalların sizin üçün yaxşı olmadığını bildikdə, yenə də oyun oynayacaqsınız. Məcburi bağımlılıq insanların həyatını dağıdıcı ciddi bir xəstəlikdir. Məcburi bağımlılıqdan əziyyət çəkən insanları ciddi və uzunmüddətli müalicə şəraitində düzəltmək mümkündür.
Qazanan bağımlılığı – Qazanan bağımlılıqdan əziyyət çəkən insanlar təqribən həmişə və ya düzgün aralıqlarla oynamasa da, oynamağa başladıqda tezliklə öz nəzarətindən çıxırlar. Oyundan sonra belə insanların davranışları sərbəst icmalatla dəyişir.
Problemli azarkeş bağımlılığı – məcburi olmadan da oyun bağımlılığı yarana bilər. Buna problemli azarkeş bağımlılığı deyilir. Əgər oyun həyatınızda bir az ziyan vursa, bu problemli azarkeş bağımlılığı deyilir. Bu xəstəliyin digər adı lüdomaniyadır. Lüdomaniyadan əziyyət çəkən oyunçu daim stres altındadır, depresiyala mübarizə edirlər və çox vaxt onlarda ikili şəxsiyyət problemi mövcuddur. Bəzən onlar normallaşdıqlarını, doğru davrandıqlarını, bəzən isə özündən çıxıb başqa insan olurqlar. Bu növ bağımlılıq yalnız maliyyə problemlərini demək deyil, həmçinin intihar, depresiya, mental və psixoloji problemləri daxil edir.
Azarkeşlik xəstəliyindən azad olma yolları mövcuddur. Əvvəlcə ailə və yaxınlarınla olan əlaqələrinizi düzəldib, sonra maliyyə stabilliyinizi bərpa etmək önəmlidir. Əgər bağımlılıq çox ağırdırsa, o zaman peşəkar bir tərapiyaya müraciət etmək daha yaxşı olar.
Böyüklərdə Azarkeş Bağimliliğinin İşarələri̇
Azarkeş bağımlılığı ilə bağlı aparılan son tədqiqatlar nəticəsində aşağıdakı maddələr insanın azarkeş bağımlılığının səbəblərini göstərir:
Azarkeş oynayan şəxs davamlı olaraq yalan danışmağa başlayır. Şəxsin insanlarla münasibətlərində, sosial, təhsil, karyera və iş həyatında geriləmə müşahidə edilir. Şəxs azarkeşlikdən uzaq durmağa cəhd etsə də, uğursuz olur. Böyük məbləğlər itkilərsə də, yenə oyun oynamağa davam edir. Oynadığı oyun sayı artdıqca itkilən pulların sayı da artır. Ailəsindən, dostlarından ona pul verilməsini istəyir.
Oyun oynamanın olmadığı anlarda özünü pis hiss edir, təəccüblənir. Əlavə etmək lazımdır ki, bu maddələrin hər hansınınsa bir insanda görünməsi onun mütləq şəkildə azarkeş bağımlılığından əziyyət çəkdiyini göstərmir. Dəqiq diaqnoz qoymaq üçün təcrübəli və peşəkar bir tibb bacarığından istifadə olunmalıdır. Bu işarələri sizə təqdim edirik. Azarkeş bağımlılığının dəqiq səbəbi nə olduğu tam aydın deyil, lakin ailədə kimsənin azarkeş oynamağı, yaş və ilk oyunun yüksək məbləği bu bağımlılığın səbəblərindən hesab olunur.
Bağımlılığın dəqiq səbəbini heç kim bilmir, lakin müəyyən faktorlar burada azarkeş bağımlılığının səbəbləri kimi müəyyən edilə bilər. Bunlardan biri bioloji faktorlardır. Kompulsiv azarkeş bağımlılığından əziyyət çəkən insanlarda görünən bu faktor, bağımlılığın narkotik bağımlılıq ilə bəzi tərəfdar eyni olduğunu sübut etməyə çalışır. Tədqiqatlara görə böyük qazanç əldə etdikdə, insanın beynində narkomanın kokain dozası qəbul etdiyi zaman baş verən reaksiyanın təsadüfi olduğu ilə eynidir. Stress hormonu noradrenalin və sevinc hormonu serotonin eksikliyi də kompulsiv bağımlılığa səbəb olur.
Azarkeşlik bağımlılığına tutulan insanları bəzən sosial faktorlar da təsir edir. İş və ya ailə həyatında uğursuzluq, özünü reallaşdıra bilməmək və ya insanın mühitində onu azarkeş edə bilər. Əlavə etmək lazımdır ki, alkoholizm və narkomaniyadan əziyyət çəkən insanların patoloji azarkeş bağımlılığına tutulma ehtimalı daha yüksəkdir. Həmçinin bəzi fiziki problemlər, məsələn, şəxsiyyət pozqunluğu, depresiv həyat üslubu da insanı oyun tərəqqisində meyiləndirə bilər. Azad olmağın yolları müxtəlifdir. Bunlar arasında terapiya daxildir. Peşəkar treynerlər vasitəsilə tibbi fizioterapiya ilə bağımlılığa son qoymaq mümkündür. Bundan başqa, tibbi dəstək və ya qrup dəstəyi kimi metodlar da möhkəm yollar hesab olunur.
Аzartla Bağli Zəruri̇li̇klə Baş Etmə
Azartla bağlı zərurilər çox vaxt azart sənayesinin ən daxili hissəsindən başlayır. İnsanın pul qazanmaq arzusu, uğur qazanmaq və məşhur olmaq istəyi, kumarxana və digər azart oyunları tərəfindən təklif edilən əyləncə və şübhəli təkliflər, bu zərurilərin yaranmasına səbəb ola bilər. Nağd pul itirmək və geri qazanmaq arzusu da azartla bağlı zəruriləri daha da artırır. Nəticədə, azartlı oyunçu psixoloji vəziyyətində dəyişikliklər görünməyə başlayır, əsasən maraqlılaşma, dərin depressiya və davamlı gərginlik kimi simptomlarla. Üzücüdür ki, kumar borcu səbəbi ilə tələn belə hadisələrin sərgüzləməsinə çox sıx rast gəlir. Bir neçə hallarda isə, insanlar özünə və ya ailə üzvlərinə zərər verə bilərlər, hətta intihar etsələr də etməsələr.
Azartın daimi həyat tərzi kimi qəbul edilməsi, oyunçunun narkotik və içki istifadəsindən imtina etməsinə səbəb ola bilər. Azartlı oyunçuların bir hissəsi materiyal və sosial baxımdan uğurlu ola bilərlər, lakin bir qrup insan var ki, onlar özlərini problemlərdən qaçmağın bir yolunu kumar da görür. Bəzi ekspertlər azart bağımlılığını sakin bağımlılıq olaraq da adlandırırlar. Buna baxmayaraq ki, bu bağımlılığın bir çox simptomları var, bu xəstəliyə tutulan insanlar bu barədə qüsursuz deyil, çox vaxt inkar etməyə cəhd edirlər.
Ona görə də, bu xəstəliyə şübhələnmək, ailə və ya yaxınlar üçün əhəmiyyətlidir. Azart bağımlılığını tanıdığınızda, ilk olaraq bu insanla açıq söhbət etmək əlamətdir. Ona daim dəstək olduğunuzu və kömək etməyə hazır olduğunuzu deyin. Azartla bağlı zərurilərə görə dəstək almaq, onun bunu inkar etməməsinə və geri çəkməməsinə səbəb ola bilər.
Azartla Bağli Zəruriləri̇ Tanimaq
Azartla bağlı zəruriləri tanımaq üçün onun əlamətlərinə görə bilmək əhəmiyyətlidir. Bu bağımlılığın simptomları fərqli ola bilər və bütün azartlı oyunçular qumar oynadıqlarını və ya borclarını inkar etməklə tanınmışdır. Bu səbəbdən, ailənizdə və ya dostlarınızda belə bir vəziyyəti aşkar etdikdə, ilk addım onunla danışmaq və ona öz düşüncələrinizi tətbiq etməməkdir. Bu bağımlılığın tam səbəbi hələ də tam aydın deyil, baxmayaraq ki, bu barədə bir çox araşdırmalar aparılmışdır.
Bununla belə, adrenalin və macərə axtarışı, stressli günlərdən sonra rahatlama və yatışma, sosiallaşma, təhlükəsizlik və problemlərdən qurtulmaq, qıcıqlandırıcı həyat tərzi və vaxt öldürmək kimi emosional amillər insanları bu yolla aparmağa sürükləyə bilər. Bu faktorlar emosional amillərlə bağlıdır və azart bağımlılığının inkişafına kömək edə bilər. Bəzi insanlar bu bağımlılığı ciddi qəbul etmir, lakin qeyd edim ki, azartlı oyunçuların beyni narkotik bağımlılığı olan insanların beyni ilə eyni şəkildə işləyir.
Bu səbəbdən bəzi həkimlər azart bağımlılığını müalicə etmək üçün narkotik bağımlılığı müalicə etməkdə istifadə edilən dərmanları tətbiq edirlər. Azart bağımlılığını tanımaq çətin ola bilər. Çox vaxt azart oyunçusu bu bağımlılığını finansal çökməyinə qədər gizləyə bilər. Azartla bağlı zərurilərlə bağlı statistikaya ən dərin baxışla daha çox məlumat əldə edə bilərsiniz.
Azart Zavi̇si̇mi̇ndən Sağalmaq: Efekti̇v Metodlar
Azart zavisi, gizli zavistir və onun simptomları həmişə açıq deyil. Azart xəstəliyini dəqiq şəkildə müalicə etmək üçün mütəxəssis proqramlar faydalı ola bilər. Kompsulsiv zavistə əziyyət çəkən insanlar üçün mühümdir ki, onlar azart oyunlarını xatırladan, oyunla bağlı olan yerlərdən qaçsınlar. Bu, problemi erken mərhələdə müalicə etmək istəyənlər üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Lakin zavistin müalicəsinə ən böyük çətinlik çəkən məsələ, bir çox azart oyunçusunun zavisti tanımamaq və onu inkar etməməsidir.
Azart zavisi ilə başa çıxmağın tövsiyə olunan üsullarından biri tərapiyadır. Bu bağlamda, kognitiv davranış tərapiyası tez-tez effektiv ola bilər. Bu tərapi zamanı, xəstələr narahatlıqdan sonra qalmaq vəziyyətini tanımaq və idarə etmək üçün metotları öyrənirlər. Onlar həm də mənfi və produktiv olmayan inancları və fikirləri müsbət fikirlərlə əvəzləməyi öyrənirlər. Bundan əlavə, ailə tərapiyi köməkçi bir metoddur.
Azart zavisi müalicəsində tibbi müdaxilə də əhəmiyyətli ola bilər. Ruh stabilizatorları və antidepresanlar, bədbinlik, bipolar pozğunluq, depressiya və ya digər azart oyunlarına bağlı problemlərə çətinliklər yaşayanlar üçün faydalı ola bilər. Bir neçə hallarda antidepresanlar azart zavisini də çox azalda bilər. Antagonistlər adlanan xüsusi dərmanlar kompulsiv azart zavisini müalicə etmək üçün də effektiv ola bilər. Bəzi insanlar özləri ilə problemlərini paylaşdıqda rahatladırlar. Belə insanlar üçün azart zavisindən əziyyət çəkən özözünə kömək qrupları mövcuddur.
Azart zavisinin müalicəsi konkret problemin və oyunçunun ehtiyacına görə dəyişə bilər. Xüsusilə, bəzi oyunçular tamamilə sağaldıqdan sonra yenidən oyun oynamaya başlaya bilərlər. Belə istəyi olanlar əlillik və ya tərapi müşaviri ilə əlaqə saxlamalıdırlar. Azart zavisindən tamamilə xilas olmaq mümkündür, amma bunun üçün möhkəm iradə və qətiyyətli qərar lazımdır.
Rüstəm həmçinin kazinoların oyunçular arasındakı şöhrətini diqqətlə qiymətləndirir və bütün iç proseslərə dair keyfiyyət və rəyləmədən bəhs edir. Onun vəzifələrində oyunların çeşidliliyini, proqram təminatı təchizatçılarını, qrafikanın keyfiyyətini və mobil cihazlarda oynama imkanlarını daşır. Rəy vermə zamanı, oyunun ədalətli olduğundan və oyunçuların aldadılmadığından əmin olmaq üçün qaydalar və şərtlərə diqqət yetirir.
Bir mütəxəssis kimi, o onlayn kazino haqqında təfərrüatlı rəylər və tövsiyələr tərtib edir, öz bilik və təcrübəsini digərləri ilə bölüşür. Bu, oyunçuların məntiqi və etibarlı bir seçim etmələrinə kömək edir.